| Κείμενο : 10 Βιβλιοπαρουσίαση: Ψαράς, Μανώλης |
| Πηγή : /P033-06 , Ευρετήριο : O-84723C95 |
| Νίκος Κεφαλληνιάδης Βιβλιοπαρουσίαση: Ψαράς, Μανώλης Κεφαλληνιάδης, Νίκος: "Βιβλιοπαρουσίαση: Ψαράς, Μανώλης", Παράδοση και Τέχνη 033, σελ. 11, Αθήνα, Δ.Ο.Λ.Τ., Μάϊος-Ιούνιος 1997. Βιβλιοπαρουσίαση: Ψαράς, Μανώλης: Οι παλιές απόκριες στο Φιλώτι της Νάξου. Αθήνα, Κοινότητα Φιλωτίων Νάξου, 1994. Αν οι Απόκριες για όλα τα μέρη είναι γιορτή ξεχωριστής χαράς και διασκέδασης, για τη Νάξο είναι ακόμα περισσότερο γιατί ο Διόνυσος από τον οποίο κατάγονται γεννήθηκε σύμφωνα με την παράδοση στην Νάξο. Το Φιλώτι ιδιαίτερα, σαν γνήσιο ποιμενικό χωριό, γιορτάζει ξεχωριστά τις Απόκριες και με παλιούς ξεχωριστούς χορούς και με τοπικά ποιμενικά όργανα όπως είναι τα τζαμπουνοτούμπανα. Μ’ αυτά που οι ίδιοι με μαεστρία κατασκευάζουν, παίζουν τους πιο παλιούς σκοπούς και χορεύουν πάνω στα δώματα με τις τοπικές παλιότερα ενδυμασίες τους, τις πατροπαράδοτες βράκες. Χορεύουν τον νησιώτικο Μπάλο, το Συρτό, τη Βλάχα, παλιούς μιμητικούς χορούς που θυμίζουν τον χορό καρπαία, γνωστό από την εποχή του Ξενοφώντα. Χορεύουν τον Γεροντίστικο, που χορεύεται μόνο από ηλικιωμένους και που συνοδεύεται από αποκριάτικα τραγούδια-αισχοτράγουδα. Στο χοροστάσι του Σκλαβά γινόταν οι περισσότεροι χοροί. Εκεί χορεύανε και οι λεβέντες, οι κορδελλάτοι όπως του λέγανε, την Καθαρά Δευτέρα. Ολα αυτά περιγράφονται με λεπτομέρειες από τον συγγραφέα στο 1ο μέρος του βιβλίου του. Στο 2ο μέρος παραθέτει τα αποκριάτικα τραγούδια του Φιλωτίου (κοινωνικά, αλληγορικά, παινετικά), πεισματικά, για το βοσκό και το ζευγά, κοτσάκια, ερωτικά παινέματα, παρατραγουδίσματα (για τους στρατιώτες, τραγούδια για τους ξενιτεμένους,του κάτω κόσμου, κοτσάκια, ρίμες κ.α. Γλυκό πού ‘ν’ το τραγούδι σου, ωσάν το πετιμέζι κάλλι’ έχω σένα να γροικώ παρά βιολιού να παίζει. Τα δυο σου μάτια τα γλυκά, του πόνου μου τα γιατρικά. Τα δυο σου μάτια τα γλυκά με βάλανε στη γη βαθιά. Αμπρός στην άκρη του χορού πααίνει το φεντράτο κι όξ’ από πίσω τ’ ακ’λουθά αφρός του μαλαμάτου. Η ομορφιά σου ημπορεί ξερό ντεντρί να φτιάσει κι από λαγκάδι άνυντρο νερό να κατεβάσει. Εγλεντίσαμε και σώνει - καλή νύχτα σας γειτόνοι. Ας τραγουδήσω κι ας χαρώ, ας παίξω κι ας γελάσω τα νειάτα δε μπουλιούνταινε να τα ξαναγοράσω. Ελα Χριστέ στο στόμα μου, στο νου μου ν’ αρχινήσω γιατί με βάλανε στανιό να τωνε τραγουδήσω. Ομορφη πού ‘ν’ η λευτεριά κι η νιότη η καμένη και σκλαβωμέν’ είν’ η ζωή που ζουν οι παντρεμένοι. Η παντρειά είναι σκλαβιά κι η λευτεριά καδένα, διαλέξετε οι λεύτερες απού τα δυο το ένα. Για δείτ’ ετούτος ο χορός πως έχει νοστιμάδες τη νιότη και τη λεβεντιά την έχουν οι βρακάδες. Ο άμαθος τη βράκα ντου άμα τη μπρωτοφόριε κάθε σκαλί πο’ ανέβαινε στεκόταν και τη θώριε. Εβαζε το μαντήλι ντου το σκολιανό στη μέση κι απές εστραβοκάθιζε στην κεφαλή το φέσι. Είσ’ αψηλός, είσαι λιγνός κι αγγελοκαμωμένος βάζεις στραβά το φέσι σου σα μπολυχαδεμένος. Οσ’ άστρα ‘ναι στον ουρανό και χόρτα στο λιβάδι τόσα κεφάλια πρόβατα να κάμεις παλικάρι. Νίκος Κεφαλληνιάδης ****************************************************** ****************************************************** PAR033 KefalliniadisN03GR.doc |