| Κείμενο : Βιτζηλαιαδίστικος , Χορός στη Νάξο. |
| Πηγή : Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Χορού , Ευρετήριο : E-26DD1 |
| -[Ημελλος 1962, 298] Κωμιακή Νάξου: Εκ των χορών εν Νάξω ως και εν ταις λοιπαίς νήσοις επιχωριάζει κατ' εξοχήν ο και αλλαχού της Ελλάδος γνωστός αντικρυστός χορός Μπάλλος. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν δύο χοροί, εν Κωμιακή χορευόμενοι, περί ων παρέχω πληροφορίας τινάς. Ο πρώτος τούτων καλείται Βιτζηλαιαδίστικος, εκ του εν τω χωρίω υπάρχοντος επωνύμου Βιτζηλαίος. Ο χορός ούτος, κατά τας πληροφορίας των Κωμιακιτών, είναι κυρίως ανδρικός και χορεύεται υπό πλειόνων του ενός απεριορίστως ατόμων κατά τας απόκρεως ιδία τη συνοδεία ασκαύλου μόνον εν Κωμιακή και ουχί αλλαχού της Νάξου. Εν τη εξελίξει του παρουσιάζει τρεις φάσεις. Σήμερον τον χορεύουν σπανίως. -[Οικονομίδης 1985, 32] Κωμιακή Νάξου: Ο χορός καλείται Βιτζηλαιαδίστικος εκ του εν τω χωρίω υπάρχοντος επωνύμου Βιτζηλαίος. Είναι ανδρικός χορός κυρίως και χορεύεται υπό πλειόνων του ενός απεριορίστως ατόμων κατά τας απόκρεως ιδία τη συνοδεία ασκαύλου μόνον εν Κωμιακή και ουχί αλλαχού της Νάξου. Είναι είδος Συρτού και Μπάλλου. Σήμερον τον χορεύουν σπανίως. -[Κατσουρός 1987, 35] Κωμιακή Νάξου: Αξιοσημείωτοι είναι και δυο χοροί από την Κωμιακή. Ο ένας ονομάζεται Βιτζιλαιαδίστικος, είναι ανδρικός χορός που χορεύεται από πολλά άτομα κατά τις απόκριες με τη συνοδεία της τσαμπούνας κι ο άλλος Νικηντρές, και τα βήματά του είναι τα ίδια με του Συρτού. -[Χατζόπουλος 1991, 40] Νάξος: Οι χοροί αυτοί ήταν Συρτός, Μπάλος, Βλάχα, Πηδηχτός, Βιτζηλαιαδίστικος. Αυτόν τον τελευταίο χορό μουσικά και χορευτικά τον δημιούργησαν κάποιοι Κωμιακίτες με επώνυμο Βιτζηλαίοι από τα πολύ παλιά χρόνια, εξ ου και το όνομα του χορού. Λόγω που δεν υπήρχαν στίχοι σ' αυτό το σκοπό, τους έγραψα εγώ και το παρουσιάσαμε στην τηλεόραση της ΕΡΤ-1 με μεγάλη επιτυχία. Από τότε πολλά χορευτικά συγκροτήματα πήραν τα βήματά του και το χορεύουν. Εάν δεν παιχθεί το μέτρο σωστά πάνω στη μουσική, τότε τα βήματα δεν συμφωνούν και είναι αδύνατο να χορευτεί όπως πρέπει. Είναι αντρικός βρακαδίστικος (χορεύεται με βράκες) χορός σε ευθεία γραμμή και όχι κυκλικός σαν τους άλλους. Πολύ παλικαρίσιος και, τολμώ να πω, πολεμικός χορός. Οι στίχοι του είναι: "Το Βιτζηλαιαδίστικο πούναι για τσι βρακάδες, χορεύανε στην Κωμιακή λεβέντες χορευτάδες". "Η βράκα, ο γιλέκος της, η ζώνη και το φέσι, νά 'ναι κι ο χορευτής καλός, τρελαίνομαι μ' αρέσει". -[Σπηλιάκος 1992, 23] Νάξος: Ο Βιντζηλαιαδίστικος ή Μπιντζηλαιαδίστικος είναι αποκριάτικος χορός οικογενειακός, της οικογένειας των Βιτζηλαίων από την Κωμιακή. |