| Κείμενο : Σι(γ)ανός , Χορός στα Δωδεκάνησα |
| Πηγή : Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Χορού , Ευρετήριο : E-EE896 |
| -[Βaud-Bovy 1938, 140] Κως: Ολα τα χορευτικά τραγούδια που δημοσιεύομε ανήκουν στον καθαυτό "Κωίτικο χορό", το Σι(γ)ανό, που αντιστοιχεί προς τον ροδίτικο Κάτω Χορό. Τα βήματα έχουν τον ίδιο ρυθμό, είναι όμως διαφορετικά. Περιγραφή των βημάτων. Ο Σιανός χορεύεται προ παντός στους γάμους, με αυτοσχέδια παινέματα του αντρογύνου. Καταγραφή της μελωδίας με παρασήμανση ευρωπαϊκή. -[Βaud-Bovy 1938, 9] Πάτμος: Σι(γ)ανός, χορός του γάμου. Παρασήμανση ευρωπαϊκή, σε 2/4, του τραγουδιού "Ω σιανέ μου ποταμέ ...". Το βήμα είναι το ίδιο με κείνο του ροδίτικου Κάτω Χορού. -[Σμυρνάκης 1947, 312] Πάτμος: Οι χοροί, οι επικρατούντες εν τη νήσω τυγχάνουσιν οι επόμενοι: ο Συρτός, ο Σιγανός ή Σιανός και ο Μπαλαριστός, επιχώριοι όντες και καθαρώς ιωνικοί χοροί, καθ' ους οι Πάτμιοι άνδρες και γυναίκες ευσταλώς και ευρρύθμως ορχούνται υπό τους ήχους των εγχωρίων οργάνων. Ο Σιγανός ή Ζερβός άρχεται διά της προβολής του ευωνύμου ποδός και χορεύεται υπό κύκλου ανδρών και γυναικών αναμίξ και περιπλέγδην αλληλοκρατουμένων αυτών, πρωτοστατούντος δ' ως ηγήτορος ανδρός ή της νύμφης (επί γάμου) και βαινόντων διά βραχέων ηρέμων και ρυθμικών βημάτων, ενός προς τα πρόσω και ετέρου προς τα όπισθεν, οίτινες εναλλάσσονται μετά ποικίλων ακκισμών και κυματισμών του όλου σώματος. -[Ταρσούλη 1947, 185] Κάρπαθος: Από τους πιο αναπαυτικούς χορούς είναι ο Σι(γ)ανός με τα "συρματικά" λεγόμενα τραγούδια, μέτρο 6/8 moderato, σε δεκαπεντασύλλαβο στιχουργικό ρυθμό, που χορεύεται ανάλαφρα κυματιστός, χωρίς κούραση και λαχάνιασμα, κι όπου συναγωνίζονται σε φωνητική επίδειξη οι καλύτεροι τραγουδιστές. Ενα από τα συνηθέστερα τραγούδια του, ολόκληρο ποίημα στις διαστάσεις του και στο περιεχόμενο του θέματός του, είναι αυτό: "Κοράσιν ετραγούδησε στην εντολή τ' αγέρα, κι ήτο τ' αγέρι δροσερό κ' η κόρη στη λαλιά της...". -[Ταρσούλη 1948, 99] Πάτμος: Ο συνηθέστερος χορός είναι ο λεγόμενος Σι(γ)ανός ή Ζερβός, που τον χόρευαν και παλαιότερα με τους ήχους της λύρας και της τσαμπούνας, ενώ τώρα κρατούν το τέμπο με το βιολί, το κλαρίνο, το λαβούτο, το μαντολίνο και το σαντούρι. Ο χρόνος του χορού είναι σε μέτρο 1/2, χορεύεται αργά και ήρεμα με ένα βήμα μπρος κι ένα πίσω, που αλλάζονται ανάμεσα από διάφορα τσαλίμια και κουνήματα της μέσης και των ώμων, ενώ τα χέρια κρατιούνται αλυσιδωτά, θυμίζοντας πολύ στον όλο κυματισμό του τον ροδίτικο Κάτω Χορό, όπως και την μεγαρίτικη Τράτα. Οι ακόλουθοι στίχοι, που τους τραγουδούν κοπέλες και παλικάρια, συνοδεύουν αυτόν τον πατινιώτικο χορό: "Ω σι(γ)ανέ μου ποταμέ και ταπεινή μου βρύση, κατέβασε το κρύο νερό να πιει το κυπαρίσι...". -[Ταρσούλη 1950, 106] Κως: Στο γλέντι του γάμου, όταν πια σηκωθούν χορτασμένοι, αρχίζει ο Σιγανός χορός με αργό βήμα και με αλυσιδωτά τα χέρια, που μοιάζει με τον Κάτω Χορό της Ρόδου. Τον χορεύουν η νύφη με τον γαμπρό, κοντά ο πατέρας, ο πεθερός, τ' αδέρφια κι οι πιο στενοί συγγενείς, που τραγουδούν με όλο το ασκέρι: "Εβγήκ' η νύφη στο χορό και κάμετέ της τόπο, που λάμπει σαν τον ήλιο στη μέση των ανθρώπω(ν). Εβγήκ' η νύφη στο χορό κ' ήλαμψανε κ' οι στράτες, κ' ηχάσανε την ομορφιά ξανθιές και μαυρομάτες". -[Καραναστάσης 1952, 300] Κως: Τις ημέρες των εορτών, καθώς πίνουν τα παλληκάρια στα καφενεία, έρχονται στο κέφι και φωνάζουν τα βιολιά. Οι κοπέλλες, που περιμένουν γλέντι τις ημέρες αυτές, με την πρώτη πρόσκληση έρχονται και αρχίζει ο χορός. Χορεύουν Σιανό (Ο Σιανός, δηλαδή σιγανός, είναι χορός επτά βημάτων, απλός, χωρίς φιγούρες) πιασμένοι σε αλυσίδα, Συρτό, Κρητικό κ.ά. Χορεύοντας το Σιανό αρχίζουν τα δίστιχα, τα παινέματα, τα παραχτυπήματα (το παραχτύπημα είναι παραπόνεμα, παραχτυπώ σημαίνει λέγω πλαγίως ένα παράπονο), τα πεισματικά. Είναι ευκαιρία να πουν με στίχους οι αγαπητικοί στις αρμαστές τα παράπονα, τον πόνο, την αγάπη τους. -[ALBATROSVPA 8295, Α1] Αντιμάχεια Κω: "Αντιμαχήτικος Σιγανός", αντρικός χορός. Ιωάννης Χατζηδημητρίου (βιολί), Νίκος Παππούλης (λαούτο). -[LYRAMINERVA 22067, Β5] Νησιά: "Το μελαχροινό". Ισιος Σιανός χορός. Αδελφές Σαρρή (τραγούδι). |