|
| Κείμενο : Η μαντινάδα και η ανθρωπιά |
| Πηγή : /P037-01 , Ευρετήριο : O-F7CE30F6 |
| Θοδωρής Ρηγινιώτης Η μαντινάδα και η ανθρωπιά Ρηγινιώτης, Θοδωρής: "Η μαντινάδα και η ανθρωπιά", Παράδοση και Τέχνη 037, σελ. 3, Αθήνα, Δ.Ο.Λ.Τ., Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1998. (Από την περιοδική έκδοση του Δήμου Ανωγείων Ρεθύμνου "Ο Τυμπανάτορας", Αύγουστος 1997). Η μαντινάδα και η ανθρωπιά Στου ν-Αδη το βασίλειο θα σταίσω χοροστάσι, να πχαίνει ο Χάρος να γλεντά, τσ' ανθρώπους να ξεχάσει! Φτίλι στο λύχνο θα γενώ και γίνου συ το λάδι, σταλιά-σταλιά να σε ρουφώ ν' αποκαούμε ομάδι. Αυτές είναι δυο από τσι καλύτερες μαντινάδες πού' χω ακούσει τον τελευταίο καιρό. Η πρώτη, της κυρίας Αναστασίας Ντούνη από τ' Ανώγεια κι η δεύτερη του φίλου Γιώργη Λέκκα από το Φουρφουρά Αμαρίου Ρεθύμνης. Κι επειδή είναι πιο εύκολο να "γράψεις" μια μαντινάδα παρά να πεις ό,τι περνά απ' το νου σου για τη μαντινάδα, ας δούμεν άλλες τρεις: Το μπρούσκο τση καλής φιλιάς όσο παλιώνει, σάζει κι όσους το βαρελιάσανε, μαθές, τσι ξεδιψάζει. (π. Στεφανής Νικάκης, Βρύσες Αγ. Βασιλείου Ρεθύμνου) Εσύ' σαι μια πρωτόρακη, που δεν υπάρχει άλλη, μα σ' ήπια μονοκοπανιάς κι ετρώζανέ με η ζάλη! (Αντωνία Μυλογιαννάκη, Χανιά) Μ' η γε-δική μου η καρδιά είναι πουλί βιτσίλα κι αφήνω τα των αλλονώ τα ρόδα και τα μήλα. (Νίκος Ψαρός, Σφακιά) Φοβούμαι πως η μαντινάδα σε πολλούς ανθρώπους της πόλης, "πολιτισμένους" με την ....ευρωπαϊκή έννοια της λέξης, φαίνεται απλώς ένα έξυπνο στιχάκι με ομοιοκαταληξία. Φαίνεται "γραφική". Μάλιστα τη θαρρούνε "τετράστιχο" (ενώ είναι δίστιχο), επειδή στα ημερόλογια δε χωρεί ολόκληρος ο 15σύλλαβος και τονε μοιράζουνε στα δυο. Πολλοί, λοιπόν, θένε ν' ακούνε "αστείες" μαντινάδες, γιατί τις έχουνε συνδέσει με τους γελοίους τύπους που παριστάνουνε τον Κρητικό στην τηλεόραση (και, δυστυχώς, και στα κρητικά κανάλια). Τους αρέσει, ναι, μα πώς να τους δώσεις να καταλάβουνε πως η μαντινάδα και οι μαντιναδολόγοι δεν είναι "γραφικοί", πως είναι μερακλήδες που πονούνε, χαίρονται, αγαπούνε, αγωνιούνε, και πως η μαντινάδα είναι γι' αυτούς το πιο σημαντικό πράγμα που έχουνε να πούνε; Οταν βρίσκομαι σε τέτοιες καταστάσεις νιώθω σαν έκθεμα ζωολογικού κήπου και σωπαίνω. Υπάρχουνε πάντως πολλοί καλοί καινούργιοι μαντιναδολόγοι. Ο αδερφός του Π. Στεφανή (που αναφέρω παραπάνω), ο Μανόλης λέει: Τση γης τα βάρητα βαστώ αμοναχός στο ν-ώμο κι απής ποθάνω δε θα βρω ν' αφήσω κλερονόμο. Κι ο χωριανός μου (Αποδούλου Αμαρίου) ο Σταύρος Βολανάκης λέει: Γυναίκες δεν αγάπουνε μηδέ και μ' αγαπούσα' γιατί 'χα δυνατό σεβντά με τη μ-πεντοκαδούσα (δοχείο κραιού ή ρακής κλπ. που βάνει πέντε οκάδες). Αλλά, επειδή οι περισσότεροι κρητικοί δίσκοι που βγαίνουνε σήμερο είναι φτηνοδουλειές με καψουροτράγουδα (με το συμπάθειο), τα πιο πολλά κοπέλια που θένε ν' ασχοληθούνε με τη μαντινάδα γράφουνε "καψούρικες" μαντινάδες χωρίς ποίηση και χωρίς άρωμα Κρήτης. Αυτό δεν είναι καλό. Προδίδει πως δεν είμαστε πια παραδοσιακοί ούτε στα μουσικά ακούσματα ούτε στην καρδιά. Πως δεν είμαστε πια μερακλήδες, αλλά απρόσωποι καταναλωτές, και δεν αγαπούμε αληθινά και αρχοντικά, παρά όπως μας διατάσσουμε οι διάφοροι "τραγουδιστάδες" της ποπ και της .....κρητικής ποπ! Αυτό έχει μεγάλη σημασία για το μέλλον του ανθρώπου ως ανθρώπου κι ελπίζω να το καταλαβαίνετε. Η μαντινάδα δεν κινδυνεύγει. Κινδυνεύγει όμως η ανθρωπιά μας όσο "εκπολιτιζόμαστε" κι αλλάζουμε τον αρχοντικό κι όμορφο "τρόπο" της παράδοσης με το βάρβαρο "τρόπο" μιας σημερινής ψεύτικης "Κρήτης" ή με τον ξενέρωτο "τρόπο" μιας οικονομικά και τεχνολογικά "αναπτυσσόμενης" απάνθρωπης Νέας Εποχής....... Θοδωρής Ρηγινιώτης Θεολόγος - Ερασιτέχνης μαντιναδολόγος Ρεθεμνιώτης (Από την περιοδική έκδοση του Δήμου Ανωγείων Ρεθύμνου "Ο Τυμπανάτορας", Αύγουστος 1997) ************************************************ ************************************************************* PAR037 RiginiotisTh01GR.doc |